Rosną niemal w każdym domu czy mieszkaniu, więc wiele osób interesuje to, jak pielęgnować storczyki w doniczce. Co prawda, domową uprawą bardziej wymagających gatunków storczyków zajmuje się wąskie grono „storczykomaniaków”, ale już taki falenopsis stał się gatunkiem bardzo popularnym, dostępnym w niezliczonej ilości kolorów i fasonów kwiatów. Często zdarza się jednak, że jego uprawa na dłuższą metę sprawia kłopoty. Jak zatem pielęgnować, by storczyki były dla nas źródłem radości i satysfakcji?
Jakie storczyki wybierać przy zakupie?
Zanim przejdziemy do tego jak pielęgnować storczyki, dobrze jest wiedzieć, jakie kwiaty wybrać, by cieszyły nas swoją obecnością jak najdłużej. Kupując storczyki warto wybierać okazy zdrowe, bez plam na liściach, z jednym lub kilkoma pędami kwiatostanowymi i przynajmniej jednym rozwiniętym kwiatem (żebyśmy widzieli jaki ma kolor) oraz wieloma pąkami – storczyki będą wtedy dłużej kwitły, stopniowo rozwijając kolejne pąki. Warto zwrócić uwagę na to, by storczyki nie były zżółknięte czy zasychające.
W jakim miejscu w domu najlepiej ustawić storczyka
Storczyki – jak je pielęgnować w domu i gdzie postawić, by miały się dobrze? Storczyki ustawiamy w jak najjaśniejszym miejscu, czyli może to być parapet okienny albo inne miejsce w jego pobliżu, choć najlepiej z dala od kaloryfera, który bardzo wysusza powietrze, co nie jest korzystne dla dużych liści falenopsisów. Storczyki z gatunku falenopsis potrzebują 10-15 kLx (kiloluksów). W mieszkaniu to zwykle ilość światła docierająca do parapetu wschodniego okna. Jeśli storczyki stoją na parapecie południowego okna, to latem powinniśmy zapewnić im miejsce ze światłem bardziej rozproszonym, czyli trzeba je nieco odsunąć od okna, bo liście nie powinny się nagrzewać w słoneczny dzień. Jeżeli storczyki będą rosły w miejscu zbyt ciemnym, to co prawda kwiaty mogą pozostać na roślinie nieco dłużej, lecz małe są wtedy szanse na powtórzenie kwitnienia. W okresie zimowym może zaistnieć potrzeba dostarczenia roślinie większej ilości światła, np. przez zmianę miejsca lub nawet doświetlanie, jeśli tylko mamy taką możliwość.
Jak pielęgnować storczyki: optymalna temperatura
Bardzo uzasadnione jest postępowanie według zasady: im więcej światła, tym wyższa temperatura. W dzień powinna ona oscylować około 19 – 20°C, nocą powinna być zawsze o 2 – 3° niższa, bo taki warunek decyduje o powtórnym kwitnieniu i dobrej kondycji storczyków. Wiosną i latem, gdy rośliny intensywnie się rozwijają, temperatura w dzień może przekroczyć nawet 30°, należy jednak pamiętać wtedy o wietrzeniu, bo w naturze falenopsis rośnie zwykle na drzewach wśród gałęzi i konarów, ma więc zapewniony ów stały ruch powietrza. A jak pielęgnować storczyki zimą? Zimą rośliny w mieszkaniu przestają zwykle rosnąć i nie kwitną, temperatura w nocy może więc wtedy spadać nawet do 15°C, choć nadal w dzień powinna być jednak nieco wyższa (17-18°C). Bez względu na porę roku nie wolno dopuścić do spadku temperatury poniżej 10°C, a więc zimą trzeba dbać o to, by podczas transportu ze sklepu do domu storczyki były porządnie opakowane w papier.
Jak pielęgnować storczyki: podlewanie
Ponieważ storczyki są roślinami epifitycznymi, czyli w naturze nie rosnącymi w zwykłej ziemi, a w koronach drzew, w warunkach domowych muszą również rosnąć w jak najlżejszym i bardzo przepuszczalnym podłożu. Z tym wiąże się specyficzny rytm podlewania storczyków – trzeba się za to zabrać raz w tygodniu lub po wyschnięciu podłoża w doniczce. Podlewanie jest konieczne, gdy liście storczyka zaczynają tracić naturalną sztywność, nie wolno jednak dopuścić do ich więdnięcia. Jak pielęgnować storczyki przez podlewanie i jaką wodą podlewać te rośliny? Najlepsza do tego celu jest woda miękka, przefiltrowana deszczówka, woda przegotowana lub nawet destylowana. Storczyka podlewamy o takiej porze dnia, by roślina do wieczora zdążyła wyschnąć. Trzeba zanurzyć doniczkę w wodzie, potem pozwolić, by nadmiar wody wypłynął (aby roślina nie stała w niej, a powietrze miało swobodny dostęp do korzeni od spodu) – dopiero wówczas z powrotem umieszczamy storczyka w osłonce. Storczyki można od czasu do czasu spryskiwać wodą miękką (np. przegotowaną i ostudzoną) lub wręcz umyć pod prysznicem. Falenopsis bardzo korzystnie reaguje na delikatne zraszanie i zamgławianie, szczególnie w okresie wzrostu i rozwoju pędów kwiatostanowych. Trzeba pamiętać, że rośliny powinny przed nocą wyschnąć, jest to bardzo istotne dla ich zdrowia, bo pozostanie wody w kątach liści może spowodować bakteryjne gnicie i utratę storczyka.
Jak pielęgnować storczyki: nawożenie
Raz w miesiącu warto do podlewania użyć wody z nawozami specjalistycznymi dla tej grupy roślin, ale jeżeli storczyki rosną zdrowo, dokarmiać je można nawet co drugie – trzecie podlewanie, zmniejszając dawkę. Zawsze jednak po kilku nawożeniach przepłukujemy podłoże dużą ilością czystej wody. Nie nawozimy po całkowitym przesuszeniu podłoża ani w dni pochmurne i zimne, bo roślina może wykorzystać nawozy tylko wtedy, gdy jest ciepło i jasno. Często pojawia się pytanie, jak pielęgnować storczyki zimą i jesienią. Warto wiedzieć, że jesienią i zimą storczyki nawozimy rzadziej, używając nawozów o zmniejszonej zawartości azotu, bo światła jest mniej, temperatura niższa i rośliny są w okresie spoczynku. Lepiej nie stosować nawozów w postaci pałeczek czy granulek, bo trudniej je dozować, a poza tym powodować mogą zbytnie miejscowe zasolenie podłoża, na co storczyki są bardzo wrażliwe.
Jak pielęgnować storczyki: obcinanie korzeni wyrastających ponad doniczkę
Storczyki mają wystające korzenie – jak je pielęgnować? Przez ścianki doniczki, w której rosną storczyki często widać grube korzenie, które też czasem wystają na zewnątrz w jej górnej części jako korzenie powietrzne, charakterystyczne dla epifitów z rodziny storczykowatych. Korzenie te są srebrzyste lub lekko zielonkawe ze względu na specyficzną tkankę zwaną welamenem. Jest ona gąbczastą warstwą obumarłych komórek skórki i służy do wychwytywania i gromadzenia wody oraz do przytwierdzania roślin do nierówności pni. Nie należy ich obcinać póki są żywe.
Jak pielęgnować storczyki w doniczce: przesadzanie
Storczyki kupujemy w półprzezroczystych doniczkach rosnące dosłownie w garstce podłoża o specyficznej strukturze, zupełnie niepodobnej do normalnej ziemi kwiatowej. Ponieważ różnice są zauważalne, warto wiedzieć, jak pielęgnować storczyki w doniczce i kiedy je przesadzać. Podłoże takie skomponowane jest z łatwo przepuszczających wodę materiałów – zazwyczaj jest to grubowłóknisty torf, kora, kawałki kokosa i węgla drzewnego. Naturalnym terminem przesadzania jest wiosna, gdy widoczne są pierwsze objawy wzrostu, ale decyzję o tym, że nadeszła pora przesadzenia storczyka podejmujemy także wtedy, kiedy zaobserwujemy, że stare podłoże straciło pierwotną strukturę i jego składniki są mocno rozłożone w doniczce albo wtedy gdy roślina jest zbyt duża i doniczka przewraca się.
Jak pielęgnować storczyki w doniczce przygotowując własne podłoże? Najłatwiejsza do przygotowania w domowych warunkach jest mieszanina równych części: rozdrobnionej kory sosnowej, pokruszonego styropianu i włóknistego torfu. Zapewni ona storczykowi odpowiednie warunki powietrzno-wodne. Można również używać gotowych mieszanek dla storczyków kupionych w sklepie ogrodniczym. Przy przesadzaniu należy dokładnie obejrzeć korzenie i te, które są sczerniałe, podgnite i martwe trzeba usunąć wycinając ostrym nożem lub nożyczkami. Storczyki sadzimy delikatnie, nie łamiąc kruchych korzeni, zawsze do lekko przesuszonego podłoża i nie podlewamy przez kilka dni, aby rany na korzeniach miały szansę zaschnąć. Podłoże tylko lekko uciskamy palcami – nie ubijamy, bo można wtedy połamać korzenie. Storczyki w doniczce sadzimy tak głęboko, by miejsce, z którego wyrasta najniższy liść znalazło się nieco nad poziomem podłoża. Do podłoża nie dodajemy żadnych nawozów, bo otrzymają je później, razem z podlewaniem. Nawożenie rozpoczynamy dopiero wtedy, gdy nasz storczyk zacznie wypuszczać nowe liście lub korzenie.
Jak pielęgnować storczyki po przekwitnięciu
Często pojawiają się wątpliwości, jak pielęgnować storczyki w domu po przekwitnięciu. Pęd kwiatowy, czyli łodygę, na której rosły kwiaty storczyka Phalaenopsis po przekwitnięciu można pozostawić na roślinie – często z pąków śpiących tych, które są jeszcze zielone wybijają nowe pędy z pąkami. Może się zdarzyć, że ten pęd sam uschnie (wtedy należy go wyciąć, bo nie stanowi ozdoby rośliny) albo będzie się sukcesywnie wydłużał, wydając na końcu kolejne kwiaty. Pęd kwiatostanowy storczyka można też przyciąć bezpośrednio po przekwitnięciu – zazwyczaj (ale niekoniecznie) nad trzecim węzłem. W tym przypadku jest szansa, że również wypuści spod łuski okrywającej węzeł nowy pęd kwiatowy, na którym kwiaty rozwiną się po kolejnych kilku miesiącach. Może też zacząć wyrastać keiki (młoda roślina).
A jak pielęgnować storczyki, żeby kwitły? Po przekwitnięciu storczyk potrzebuje pewnego czasu na zregenerowanie sił po dużym wysiłku, jakim jest kwitnienie. Na ponowne kwitnienie wpływać może stres, wynikający z dużych różnic temperatur w ciągu doby, a także duże wahania ilości docierającego światła (długość dnia) lub ograniczenia w podlewaniu. Czynniki te działają zarówno razem, jak i we wzajemnych zależnościach.
Można nieco sterować kwitnieniem storczyka – jeżeli chcemy, by rośliny kwitły zimą, należy w czerwcu przerwać nawożenie, ustawić w miejscu gdzie temperatura nocą będzie dość mocno spadała, a w ciągu dnia była wyższa, a także postawić doniczki w lepiej oświetlonym miejscu. W praktyce wystarczy przysunąć je bliżej okna i mocniej okno uchylić. Obniży to temperaturę w nocy, w dzień falenopsis będzie miał więcej światła i powietrza, a silniejszy przewiew spowoduje szybsze przesychanie podłoża. Oczywiście, przerywamy wtedy nawożenie. Po 3 – 4 tygodniach takiego spartańskiego traktowania, przywracamy roślinie optymalne warunki i powinna zakwitnąć po kolejnych 3 – 4 miesiącach. Oto sposób na to, jak pielęgnować storczyki, żeby kwitły.
Czy rozmnażanie storczyków w warunkach domowych jest możliwe?
W warunkach produkcji ogrodnicy wykorzystują do masowego mnożenia storczyków albo metodę in vitro, albo ewentualnie wysiew nasion. W warunkach domowych najbardziej praktycznym sposobem jest oddzielanie małych roślinek, które pojawiają się czasem na pędach kwiatowych. Można je potraktować jako sadzonkę i kiedy ma już kilka srebrzystych korzonków i kilka listków, odcinamy wraz z kawałkiem pędu kwiatostanowego i delikatnie umieszczamy w odpowiednim podłożu. Staramy się pielęgnować młode storczyki jak dorosłe rośliny z troską, dbając w sposób szczególny o wilgotność i odpowiednią temperaturę możemy wkrótce doczekać się kwiatów.
Choroby i szkodniki atakujące storczyki w domu – jak pielęgnować rośliny
W normalnych warunkach domowych w zasadzie nie ma poważniejszych problemów, jeśli wiadomo, jak pielęgnować storczyki. Czasem wynikają one z błędów uprawowych – zalanie, zasuszenie, zbyt niska czy zbyt wysoka temperatura, przenawożenie. Wystarczy wtedy poprawić zasady pielęgnacji, by falenopsisy odzyskały swój blask.
Rzadko się to zdarza, ale storczyki bywają jednak atakowane przez przędziorki czy wciornastki – jeśli zauważymy je, to zazwyczaj zainfekowana jest cała roślina. Przy zachowaniu odpowiedniej wilgotności powietrza wokół rośliny i regularnie ją zraszając, zapobiegniemy ich pojawieniu się.
Trudniejsze do zwalczenia są wełnowce i tarczniki – jak pielęgnować storczyki w doniczce w takiej sytuacji? Ręczne ich usuwanie i przecieranie miejsc w których żerowały wacikiem nasączonym spirytusem jest żmudne i czasochłonne, a także nie zawsze skuteczne. Wtedy trzeba roślinę odizolować od pozostałych i spryskać odpowiednim preparatem chemicznym.
Wśród chorób atakujących storczyki wymienić należy mokrą zgniliznę bakteryjną, której nie sposób pomylić z niczym innym – liście stają się miękkie i oślizgłe, a także wydzielają brzydki zapach. Problem w tym, jak pielęgnować storczyki w doniczce, bywa również bakteryjna plamistość liści, objawiająca się niewielkimi jasnymi plamami na liściach, które stopniowo powiększają się. Jeśli nie pomoże usunięcie chorych liści i posypanie powstałych ran węglem drzewnym, trzeba usunąć z kolekcji całe rośliny, a pozostałe rośliny opryskać preparatem zawierającym związki miedzi jako środek bakteriobójczy i grzybobójczy, oczywiście z zachowaniem wszelkich środków ostrożności.
Źródło: kobieta.onet.pl
